Kultura: Taniec

Tarbut, czyli kultura: Taniec

  •  
    •    
     
  •  
     
    W życiu religijnym i społecznym Żydów, od czasów biblijnych taniec był postrzegany jako sposób wyrażania radości i smutku. Nadal jest on nieodłącznym elementem uroczystości religijnych, narodowych, wspólnotowych i rodzinnych. Taniec współczesny rozwinął się w dwóch kierunkach: W stronę tańców ludowych, które towarzyszyły pierwszym osadnikom w odbudowie ich starożytnej ojczyzny i sztuki tańca, oraz utworzenia sceny tańca artystycznego co doprowadziło do produkcji scenicznych tworzonych przez zawodowych choreografów, w których występują wyszkoleni tancerze.
     
    Taniec jako forma sztuki został wprowadzony do kraju w latach 20. przez nauczycieli i entuzjastów przybyłych z centrów kulturalnych Europy. Po ustanowieniu państw był rozwijany na wysokim poziomie przez liczne zespoły, które reprezentowały odmienne kierunki i style. Dzisiaj ponad tuzin profesjonalnych grup tanecznych, z których większość ma siedzibę w Tel Awiwie, występuje w rozmaitych przedstawieniach na terenie całego kraju i za granicą.​
     
  •  
  •  
  •  
    Balet Narodowy Izraela wyrósł ze studia tańca klasycznego założonego przez jego dzisiejszych dyrektorów artystycznych – Bertę Yampolsky i Hillela Markmana. Jedyny profesjonalny zespół baletu klasycznego w kraju, wystawia klasyczne, neoklasyczne i współczesne utwory z choreografią stworzoną przez Yampolsky, oraz balety z choreografią Balanchina i innych międzynarodowych choreografów.
     
    The Kibutz Contemporary Dance Company został założony w 1970 roku przez Yehudit Arnon, członkinię kibucu Ga’aton w Galilei, niedaleko granicy libańskiej. Arnon przekształciła grupę młodych tancerzy amatorów w jeden z czołowych zespołów tańca współczesnego, który krok po kroku zdobywa międzynarodowe uznanie. Dzisiaj z zespołem jest związany Rami Be’er, jego dyrektor artystyczny i choreograf.
     
    Założony w 1964 roku przez Martę Graham oraz baronessę Batshevę Rothschild Batsheva Dance Company, był początkowo oparty na metodach pracy Graham, ale zawsze kładł duży nacisk na trening baletowy. Na przestrzeni czterdziestu lat, zespół stał się prawdopodobnie najbardziej znanym na świecie ambasadorem izraelskiej kultury. Zatrudnia 65 osób – tancerzy i członków ekipy technicznej. Obecnie dyrektorem artystycznym jest Ohad Naharin, zaś Sharon Eyal głównym choreografem. Jak wiele grup tanecznych w Izraelu, Batsheva realizuje również program edukacyjny i dalekosiężne programy, które mają na celu upowszechnić taniec wśród wszystkich warstw izraelskiego społeczeństwa. Według słów członków samego zespołu, przedstawienia Batshevy odzwierciedlają energię kraju dzięki swojemu ekspresyjnemu, dynamicznemu, innowacyjnemu, emocjonalnemu i estetycznemu charakterowi.
     
    Vertigo to odnosząca duże sukcesy grupa tańca współczesnego, którą założyła w 1992 roku para tancerzy – Noa Wertheim oraz Adi Sha’al. Dając występy na całym świecie, zdobyli kilka nagród międzynarodowych. Wiele pozycji w repertuarze to oryginalne choreografie Wertheim, jak również nowatorskie projekty taneczne innych artystów. Szkoła tańca Vertigo, założona w 1997 roku w Jerozolimie, zapewnia amatorskie i profesjonalne lekcje w zakresie klasycznego baletu, tańca współczesnego i improwizowanego.
     
    Zespół taneczny Inbal Pinto, która jest zdobywającym coraz większe uznanie choreografem i kreatorem. Niegdyś członkini zespołu Batshevy, otrzymała liczne nagrody od kiedy w 1990 roku zajęła się choreografią. Współdziałając z reżyserem Avshalomem Pollackiem Pinto stworzyła wiele przedstawień mudzi zycznych, z których najbardziej znane – „Ostryga” było wielokrotnie wystawiane w kraju i poza granicami.
     
    Krajową scenę tańca współczesnego zasilają liczne mniejsze grupy i niezależni choreografowie, których praca jest wysoko ceniona przez miłośników tańca na całym świecie. Najwybitniejszą z nich jest Yasmeen Godder, która oprócz wielu nagród w Izraelu, w 2001 roku zdobyła w Nowym Jorku nagrodę Bessie. Jej taniec jest zbudowany w oparciu o kobiece formy, a jej spektakl „Two playful pink” był wystawiany na całym świecie. Inne wschodzące gwiazdy to między innymi Emanuel Gat i Renana Raz.​
  •  

    Od otwarcia w 1989 roku w Newe Cedek – nowo odrestaurowanej dzielnicy Tel Awiwu Centrum Tańca i Teatru Suzanne Dellal stało się centralnym ośrodkiem inicjatyw tanecznych w kraju. Również w Tel Awiwie mieszczą się Izraelska Biblioteka Tańca oraz Izraelskie Archiwum Tańca. Służą one jako ośrodki edukacji i badań, publikują dodatkowo książki i rocznik izraelskiego tańca.    ​

  • Taniec ludowy

  •  
    Izraelskie tańce ludowe wywodzą się z połączenia żydowskich i nieżydowskich tańców tradycyjnych z wielu stron świata. Podczas gdy w innych krajach zachowanie tańców ludowych służy podtrzymaniu starych rolniczych tradycji, w Izraelu jest to stale rozwijająca się forma sztuki, ewoluująca od lat czterdziestych. Wykorzystuje źródła historyczne i współczesne, jak również odniesienia biblijne oraz stylistykę tańca nowoczesnego.
     
    Pierwsi pionierzy przywieźli ze sobą ojczyste tańce, które zostały zaadaptowane do nowego otoczenia. Wśród nich, rumuński taniec, hora, który świetnie uosabiał nowe życie, budowane w Ziemi Izraela. Zamknięty krąg zapewniał równy status uczestników, proste kroki umożliwiały wszystkim wzięcie udziału, a złączone ramiona symbolizowały nową ideologię.
     
    Wybuch szeroko zakrojonego entuzjazmu dla tańca, przyniósł powstanie wielu odmian tańca ludowego, które tańczy się do popularnych izraelskich pieśni. Łączą one takie motywy jak arabska debka z elementami tanecznymi północnoamerykańskiego jazzu i rytmów latynoskich, oraz typową dla krajów śródziemnomorskich rytmiką.
     
    Tańce ludowe mogą przejawiać się zarówno poprzez indywidualne uczestnictwo jak i występy sceniczne. Zainteresowanie ogółu tańcami ludowymi doprowadziło do pojawienia się profesjonalnego zawodu animatora tanecznego. Dzięki temu tysiące ludzi uczestniczy regularnie w zajęciach tanecznych jako formie rekreacji. Od 1988 roku odbywa się corocznie w Karmiel, mieście w centralnej Galilei, trzydniowy Międzynarodowy festiwal tańców ludowych. Uczestniczą w nich grupy z Izraela oraz całego świata.
     
    Równolegle do izraelskich tańców ludowych, wpływając na nie, funkcjonują tradycyjne tańce poszczególnych grup etnicznych. Tradycje tańców etnicznych starają się przechowywać grupy specjalizujące się w tańcach Jemenu, Kurdystanu, Północnej Afryki, Indii, Gruzji, Buchary i Etiopii, oraz zespoły przedstawiające tańce arabskie, druzyjskie i czerkieskie. Stanowi to jednocześnie dowód na spełnienie się idei „powrotu wygnanych” oraz pluralistycznej natury izraelskiego społeczeństwa.​
  		•