«Να κάνετε ό,τι μπορείτε στη ζωή σας για να καταπολεμήσετε την κακία του ναζισμού. Να θυμάστε πάντα ότι υπάρχουν άνθρωποι που είναι κακοί και μπορεί να το ξανακάνουν. Να βροντοφωνάξουμε ΠΟΤΕ ΠΙΑ, ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ».
Το 1/3 του πληθυσμού της Θεσσαλονίκης χάθηκε Όρθιος, μπροστά στις ράγες απ’ όπου ξεκινούσαν οι συρμοί του θανάτου για τα στρατόπεδα – κολαστήρια των ναζί ανά την Ευρώπη, ο ηλικιωμένος κύριος, ο οποίος εξηγεί στους μικρούς προσκόπους, που τον κοιτούν με δέος, γιατί 72 χρόνια μετά είναι σημαντικό να μείνει ζωντανή η μνήμη των θυμάτων του Ολοκαυτώματος, δεν είναι άλλος από τον επιζώντα Χάιντς Κούνιο.
«Καταλάβατε ότι το 1/3 του πληθυσμού της Θεσσαλονίκης χάθηκε; Καταλάβατε ότι η Θεσσαλονίκη μαράζωσε καθώς έλειψε ένα σημαντικό κομμάτι του πληθυσμού της;» ρώτησε τα παιδιά.
Η παραπάνω σκηνή εκτυλίχθηκε το μεσημέρι στον Παλαιό Σιδηροδρομικό Σταθμό της Θεσσαλονίκης, αφετηρία των θανάσιμων εκτοπίσεων των Εβραίων της πόλης και κατάληξη της σημερινής πορείας μνήμης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος, που διοργάνωσαν η Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης, ο Δήμος Θεσσαλονίκης και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο.
Λίγο νωρίτερα, ο Χάιντς Κούνιο είχε φροντίσει να «μουτζουρώσει» με τα πέταλα του πανσέ που κρατούσε στο χέρι ένα από τα βαγόνια της ατμήλατης μηχανής Λβ 964, μία απ’ αυτές που χρησιμοποιούσαν οι ναζί για τα ταξίδια θανάτου προς το Άουσβιτςκαι τα άλλα στρατόπεδα συγκέντρωσης. «Για να με θυμάται» όπως εξήγησε, ενώ λίγο αργότερα προέταξε το χαραγμένο με τον αριθμό 109565 χέρι του μπροστά από το τρένο, προτρέποντάς μας να κρατήσουμε τη μνήμη ζωντανή.
Ήταν ξημερώματα Δευτέρας της 15ης Μαρτίου 1943, όταν έφευγετο πρώτο τρένο από τη Θεσσαλονίκη, με προορισμό την Πολωνία.
Ξεκινώντας από την πλατεία Ελευθερίας, απ’ όπου άρχισαν τα ανθεβραϊκά μέτρα τον Ιούλιο του 1942 και βαδίζοντας στην ίδια διαδρομή που αναγκάστηκαν να ακολουθήσουν πριν από 72 χρόνιαπάνω από 2.500 Θεσσαλονικείς εβραίοι, προτού τους στοιβάξουν στο πρώτο τρένο θανάτου για το Άουσβιτς, όσοι (ελάχιστοι) επέστρεψαν και εξακολουθούν να βρίσκονται εν ζωή -όπως ο Χάιντς Κούνιο- άνθρωποι με διαφορετική καταγωγή και θρήσκευμα έδωσαν το «παρών» στο σημερινό προσκλητήριο τιμής στη μνήμη των θυμάτων του Ολοκαυτώματος.Πρώτα μεταφέρονται οι κάτοικοι του συνοικισμού Βαρόνου Χιρς, που βρισκόταν δίπλα στον Παλαιό Σιδηροδρομικό Σταθμό. Έπειτα, ο κενός αυτός συνοικισμός μετατρέπεται σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. Οδηγούνται σε αυτό οι κάτοικοι από τις διπλανές γειτονιές (Μικρού Σταθμού, Αγίας Παρασκευής, Ρεζή Βαρδάρ) και από εκεί επιβιβάζονται βίαια στα τρένα για την Πολωνία. Έπονται οι εβραίοι των άλλων συνοικιών της Θεσσαλονίκης…
Λουλούδια και κεριά στους συρμούς
Με το πανό στην κεφαλή της πορείας που διατράνωνε «ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ», τα πολύχρωμα λουλούδια στις ράγες, στα βαγόνια και την ατμομηχανή, με το «βαρύ» ιστορικό φορτίο, τα κεριά για τα 72 χρόνια από την αναχώρηση του πρώτου συρμού, με τη ρήση της Γαλλίδας συγγραφέα Charlotte Delbo «…περίμεναν το χειρότερο – όχι το αδιανόητο» και με τη σιωπηρή πορεία τους προς τον Παλαιό Σιδηροδρομικό Σταθμό, οι Θεσσαλονικείς απέτισαν τον δικό τους φόρο τιμής στα θύματα της ναζιστικής θηριωδίας.
Αν δεν το κάνουμε ίσως επαναληφθεί
«Είμαστε εδώ, και γιατί μαζί με όλους εσάς, δίνουμε τη μάχη απέναντι στη λήθη. Αν δεν το κάνουμε αυτό σε κάθε ευκαιρία – αν το παρελθόν ξεχαστεί, είναι πολύ πιθανόν ότι θα επαναληφθεί» ανέφερε -μεταξύ άλλων- στην ομιλία του ο πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης Δαυίδ Σαλτιέλ, υπογραμμίζοντας πως «μια ισχυρή συλλογική μνήμη αποτελεί πάντα παρακαταθήκη για μια ελεύθερη και δημοκρατική κοινωνία».
Μπουτάρης: Η διάχυτη δυσανεξία προς το διαφορετικό
Απάντηση στο «γιατί έχει σήμερα νόημα να θυμόμαστε όλα αυτά εμείς οι Θεσσαλονικείς, Εβραίοι και μη Εβραίοι» έδωσε στη δική του ομιλία ο δήμαρχος Γιάννης Μπουτάρης σημειώνοντας -μεταξύ άλλων- πως «τα μνημεία είναι αναγκαία αλλά δεν φτάνουν» και τονίζοντας πως τα σταθερά υψηλά ποσοστά της Χρυσής Αυγής, ο λόγος μίσους των ηγετών και των μελών της, η διάχυτη δυσανεξία προς το διαφορετικό στον δημόσιο λόγο, όπως και η αδυναμία ενσωμάτωσης της γενοκτονίας των Ελλήνων Εβραίων στην εκπαίδευση, μας υπενθυμίζουν τα πολλά βήματα που μένει ακόμη να γίνουν».
Τα λύτρα στα γερμανικά στρατεύματα
«Πιστεύω πως θα μπορέσει να βρεθεί μια λύση και να αποκατασταθεί η δικαιοσύνη μετά από 72 χρόνια» σημείωσε ο πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης Δαυίδ Σαλτιέλ, απαντώντας σε ερωτήσεις για τα λύτρα που κατέβαλε η Κοινότητα στα γερμανικά στρατεύματα, με αφορμή την πρόσφατη απόφαση της Βουλής για διεκδίκηση των λύτρων, αλλά και των χρημάτων που εκταμιεύτηκαν υπέρ των στρατευμάτων κατοχής από τους λογαριασμούς του Δήμου Θεσσαλονίκης.
«Είναι μια δύσκολη υπόθεση γιατί οι Γερμανοί λένε ότι υπάρχει μια συμφωνία, η οποία δεν επιτρέπει να διεκδικήσει η Ελλάδα άλλες αποζημιώσεις, αλλά εγώ θεωρώ ότι η σημερινή κυβέρνηση μπορεί να διαπραγματευθεί με την κυβέρνηση της Γερμανίας. Το θέμα το βρίσκω περισσότερο πολιτικό στη λύση του παρά στα δικαστήρια» τόνισε -μεταξύ άλλων- ο κ. Σαλτιέλ, σε δηλώσεις του στο περιθώριο της σημερινής πορείας.
«Το έγκλημα ήταν πάντα μελετημένο και όχι τυχαίο. Εκτός από τον θάνατο που ήθελαν να δώσουν στους ομοθρήσκους μας, ήθελαν να πάρουν και οτιδήποτε είχαν στην περιουσιακή τους κατάσταση» πρόσθεσε.
Η αποζημίωση δεν είναι ρεβανσισμός
«Ζητούμε την απονομή ιστορικής δικαιοσύνης. Για τα θύματα του Ολοκαυτώματος, για τους συμπολίτες μας που χάθηκαν άδικα στα στρατόπεδα θανάτου του Χίτλερ. Διεκδικούμε την αποζημίωση των θυμάτων, την επιστροφή του κατοχικού δανείου και αυτή η πόλη έχει τις δικές της διεκδικήσεις: τα λύτρα που πλήρωσαν οι (Εβραίοι) συμπολίτες μας για να γλιτώσουν τα άρρενα μέλη τους από τα καταναγκαστικά έργα.
Πηγή: left.gr