Στη μνήμη των πρώτων θυμάτων του Ολοκαυτώματος από τη Θεσσαλονίκη είναι αφιερωμένες οι εκδηλώσεις με τίτλο «Ποτέ ξανά. Θεσσαλονίκη-Άουσβιτς. 70 χρόνια από την αναχώρηση του πρώτου συρμού» οι οποίες τελούν υπό την αιγίδα του Δήμου Θεσσαλονίκης και διοργανώνονται από την Ισραηλιτική Κοινότητα, την Πρεσβεία του Ισραήλ στην Ελλάδα, το Παγκόσμιο Ισραηλιτικό Συμβούλιο και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Οι εκδηλώσεις που θα πραγματοποιηθούν την Παρασκευή 15 και το Σάββατο 16 Μαρτίου 2013 παρουσιάστηκαν στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου σήμερα, Τρίτη 5 Μαρτίου 2013 παρουσία του Δημάρχου Θεσσαλονίκης, Γιάννη Μπουτάρη, του Προέδρου της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης, Δαυίδ Σαλτιέλ, του Πρύτανη του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ), Γιάννη Μυλόπουλου και του προέδρου της Οργανωτικής Επιτροπής των εκδηλώσεων, Πέτρου Δημητρακόπουλου.
«Η Θεσσαλονίκη βασίστηκε στο εβραϊκό στοιχείο το οποίο αποτέλεσε σημαντικό μοχλό για την ανάπτυξή της στην ιστορική της διαδρομή. Οι εκδηλώσεις του Δήμου αποτελούν φόρο τιμής στη μνήμη των εβραίων συμπολιτών μας» σημείωσε σε δήλωσή του ο Δήμαρχος Γιάννης Μπουτάρης.
Επίσης αναφέρθηκε στην επίσκεψη αντιπροσωπείας του Δήμου τον προσεχή Απρίλιο στο στρατόπεδο του Άουσβιτς στο πλαίσιο της «πορείας των επιζώντων» που πραγματοποιείται κάθε χρόνο. Επιπλέον πρόσθεσε: «Η πόλη έχασε ένα δυναμικό της κομμάτι και η απώλεια είναι πολλαπλώς σημαντική για την οικονομία και τον πολιτισμό της. Σήμερα, ως Δήμος Θεσσαλονίκης, τιμούμε την μνήμη των θυμάτων. Τιμούμε όμως και τους επιζώντες, αυτούς που κουβαλούν χρόνια το βάρος της απώλειας και του πένθους».
Τον προγραμματισμό των εκδηλώσεων παρουσίασε ο πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής των Εκδηλώσεων Μνήμης και πρόεδρος της 1ης Δημοτικής Κοινότητας, Πέτρος Δημητρακόπουλος και απηύθυνε κάλεσμα προς τους Θεσσαλονικείς να συμμετάσχουν μαζικά σε αυτές. Ειδικότερα αναφέρθηκε στη συμβολική πορεία μνήμης για τους 50.000 Εβραίους-Θεσσαλονικείς που θα πραγματοποιηθεί το ερχόμενο Σάββατο 16 Μαρτίου με σημείο εκκίνησης την πλατεία Ελευθερίας, μέσω της οδού Κουντουριώτου, προς τον Παλιό Σιδηροδρομικό Σταθμό που αποτέλεσε και την αφετηρία των θανάσιμων εκτοπίσεων.
Στη μακραίωνη ύπαρξη και ιστορία της Ισραηλίτικης Κοινότητας στην Θεσσαλονίκη αναφέρθηκε ο Πρόεδρός της, Δαυίδ Σαλτιέλ. Επισήμανε την πληθυσμιακή της υπεροχή καθώς και το πόσο σημαντικός εμπορικός και παραγωγικός συντελεστής ανάπτυξης υπήρξε για την ευρύτερη περιοχή.
Αναφερόμενος στην πορεία των Εβραίων προς τα στρατόπεδα του Άουσβιτς, ο Δαυίδ Σαλτιέλ, σημείωσε: «Τα ξημερώματα της Δευτέρας 15 Μαρτίου 1943 ξεκίνησε το πρώτο τρένο από τη Θεσσαλονίκη με προορισμό την Πολωνία. Πρώτα μεταφέρθηκαν οι κάτοικοι του συνοικισμού Βαρόνου Χιρς, ο οποίος βρισκόταν δίπλα στον Παλιό Σιδηροδρομικό Σταθμό. Έπειτα, ο κενός συνοικισμός μετατράπηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. Οδηγήθηκαν σε αυτόν αρχικά οι κάτοικοι από τις διπλανές γειτονιές (Μικρού Σταθμού, Αγίας Παρασκευής, Ρεζή Βαρδάρ) και από εκεί επιβιβάστηκαν με τη βία στα τρένα για την Πολωνία. Την τραγική τους πορεία ακολούθησαν 19 ακόμη αποστολές Εβραίων από τις άλλες συνοικίες της Θεσσαλονίκης».
Από τη μεριά του, ο Πρύτανης του Α.Π.Θ, Γιάννης Μυλόπουλος ανέφερε ότι το Α.Π.Θ διερευνά τρόπους προκειμένου να επανιδρυθεί η Έδρα Εβραϊκών Σπουδών και Εβραϊκού Πολιτισμού. Επιπλέον δήλωσε ότι το πανεπιστήμιο θα σταθεί αρωγός στις πρωτοβουλίες του Δήμου Θεσσαλονίκης για την ανάδειξη όλων των πτυχών της ιστορικής μνήμης και της πολιτιστικής ταυτότητας της πόλης.
Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων:
Παρασκευή, 15 Μαρτίου 2013 Ώρα 17.00
Εγκαίνια της έκθεσης «Θεσσαλονίκη: το άνθος των Βαλκανίων» με την επιμέλεια του ιδρύματος Yad Vashem και με την υποστήριξη της Καναδικής Πρεσβείας.
(χώρος: φουαγιέ του Δημαρχείου)
Σάββατο, 16 Μαρτίου 2013 Ώρα 11.30
Πορεία ανάμεσα σε δύο συμβολικά σημεία μαρτυρίου των Εβραίων της Θεσσαλονίκης, με αφετηρία την πλατεία Ελευθερίας (αναχώρηση στις 11:30 π.μ.), στην οποία άρχισαν τα αντιεβραϊκά μέτρα τον Ιούλιο του 1942 και προορισμό τον Παλιό Σιδηροδρομικό Σταθμό, αφετηρία των εκτοπίσεων (άφιξη στις 12.30 μ.μ.)
Σάββατο, 16 Μαρτίου 2013 Ώρα 20.30
Συναυλία Σεφαραδίτικης μουσικής (λαντίνο) “The Jewish Soul”, με τη Συμφωνική Ορχήστρα του Δήμου Θεσσαλονίκης.
Είσοδος στην συναυλία με προσωπικές προσκλήσεις (κατόπιν συνεννόησης με την Ισραηλιτική Κοινότητα, ή το Γραφείο Δημάρχου του Δήμου Θεσσαλονίκης ή το γραφείο του Πρύτανη του Α.Π.Θ).
Όλο το υλικό για τις διήμερες εκδηλώσεις στο δίγλωσσο blog